Als uw dokter spreekt van cataract of staar, is er geen reden tot paniek. Boven een zekere leeftijd ontstaat er bij de meerderheid van de mensen een zekere graad van cataract. De laatste jaren is echter veel vooruitgang geboekt in de behandeling, en de oogarts kan meestal reeds een oplossing aanbieden zodra u klachten krijgt. In tegenstelling tot wat u misschien hebt gehoord, is cataract GEEN vliesje of velletje voor het oog. Cataract is een vertroebeling van de eigen ooglens. Het zicht wordt wazig alsof de bril niet meer aangepast is, of alsof de bril steeds vuil is. Dit geldt vaak alleen voor het ver zien, maar als men lang genoeg wacht, wordt het zicht voor alle afstanden wazig. Cataract kan zich ontwikkelen in maanden of in jaren. In een vroeg stadium kan het lang stabiel blijven, maar als het begint te veranderen, gaat het zicht stilaan achteruit. Als de bril na de leeftijd van 60 jaar geleidelijk begint te veranderen en men bijvoorbeeld weer kan lezen zonder bril, is dit vaak door cataract. Wazig zicht, vooral bij fel tegenlicht en dubbelzien met één oog zijn ook typische tekens van (een al vrij uitgesproken) cataract. Alhoewel cataract veroorzaakt kan worden door veel aandoeningen, is het meestal een leeftijdsverschijnsel. In dat geval treft het vaak beide ogen. Oogtrauma, diabetes en sommige geneesmiddelen (als ze zeer lang worden ingenomen) kunnen bijdragen tot de evolutie. Cataract komt ook voor bij kinderen en pasgeborenen, maar slechts zeer zeldzaam.
Het menselijk oog is zoals een camera. Eén van de essentiële onderdelen is de eigen ooglens. Deze is helder, kleurloos en doorschijnend en bevindt zich achter de pupil. Ze heeft dezelfde vorm als een sterk vergrootglas. Haar functie is om datgene wat we zien, helder te projecteren op het netvlies. Het netvlies functioneert als de filmrol van een fototoestel. Het vangt het beeld op en stuurt via de oogzenuw een signaal naar de hersenen, die ervoor zorgen dat we zien. Als de ooglens troebel wordt, kan alleen een troebel beeld doorgegeven worden via het netvlies aan de hersenen. Een bril kan het wazige zicht niet wegnemen.
Tot nu toe heeft men met oogdruppels of geneesmiddelen nooit een grote verbetering van het wazige zicht kunnen bereiken. Ook volledig stabiliseren van de evolutie is met deze middelen helaas niet mogelijk. Een verandering van bril neemt natuurlijk de oorzaak niet weg, maar soms kan men tijdelijk weer wat beter lezen van ver. In onze ervaring echter nemen nieuwe glazen het door de cataract veroorzaakte waas niet weg. De meeste mensen zijn bijgevolg niet gelukkig met zo’n nieuwe bril en zoeken al na enkele maanden een andere oplossing. Bijgevolg vinden wij het beter de enige echte oplossing dadelijk te bespreken. Deze oplossing is de cataractoperatie. Een cataractoperatie is zelden dringend. Er bestaan zeldzame situaties waarbij een operatie wel dringend is, bijvoorbeeld als een vergevorderde cataract een ernstige ontsteking of glaucoom (hoge oogdruk) veroorzaakt. Meestal bepaalt de patiënt echter zelf (in overleg met de oogarts ) wat het beste tijdstip is om zich te laten opereren. Als de patiënt in zijn dagelijks leven (krant lezen, tv kijken, autorijden) gestoord wordt, zal een operatie worden aangeraden. Men hoeft hiervoor niet meer te wachten tot de cataract ‘rijp’ is, zoals vroeger.
Met de modernste techniek is de operatie nog veiliger en percentsgewijs nog efficiënter geworden. Dat maakt dat de cataractoperatie een ingreep is die zeer frequent wordt uitgevoerd: wereldwijd meer dan 14 miljoen keer per jaar. De ingreep kan plaatshebben onder plaatselijke en onder algemene verdoving. De tendens is plaatselijke verdoving, en patiënten verblijven dankzij de huidige techniek slechts 2 tot 3 uur in het oogcentrum. Het zicht aan het aangetaste oog kan bijna ogenblikkelijk verbeteren, maar belangrijk is te weten dat iedereen herstelt in een verschillend tempo. Als u voor een algemene anesthesie kiest, verblijft u ongeveer een halve dag in de oogkliniek. De algemene tendens is echter lokale anesthesie, en zelfs druppelverdoving. Hierbij wordt het oog enkel verdoofd met druppels en komen er GEEN spuiten meer aan te pas.
Er zijn verschillende manieren om de cataract te verwijderen. Meestal duurt de operatie zelf minder dan een 15-tal minuten. Tot 15 jaar geleden werd meestal de cataract samen met het kapsel verwijderd. Sindsdien is deze klassieke methode verder ontwikkeld en wordt de cataract verwijderd terwijl het achterste deel van het kapsel (het zakje waar de eigen ooglens in zit) intact achter wordt gelaten, omdat dit veiliger is. De standaardmethode noemen we Faco. Hierbij brengt de chirurg via een kleine opening een hol buisje dat met zeer hoge snelheid trilt in de cataract. Deze trilling breekt de ooglens in kleine stukjes, die door het buisje worden weggezogen. Ook hier laat de chirurg het achterste deel van het kapsel intact. Bijna steeds wordt tegenwoordig een implantlens geplaatst. De laatste evolutie is opereren zonder enige draadjes, en dit is mogelijk dankzij een plooilens.
Als primeur in België is Medipolis sinds de zomer 2012 een lensvervanging mogelijk zonder dat er een scalpel aan te pas komt. Deze methode wordt nu al in meer dan de helft van onze behandelingen toegepast. De voordelen ten opzichte van de manuele methode zijn velerlei. Enerzijds is de nauwkeurigheid groter, zodat de implantlens vaker op de perfecte plek kan worden geplaatst.
1. Monofocale, plooibare implantlens
Bij deze lens zal men meestal geen vertebril meer nodig hebben, maar alleen een bril voor het zicht tot 1 meter: voor lezen, handwerk, koken, eten, prijzen in de winkel, gsm enz. Deze lens wordt gedeeltelijk terugbetaald door het ziekenfonds.
2. Trifocale, plooibare implantlens
Deze lens geeft u een goed zicht in de verte, een goed leeszicht op 30 à 40 centimeter en op een afstand van 70 à 80 centimeter (middenafstand: prijzen in de winkel, dashbord, computer, gsm…).
In het begin is het wennen aan de afstand waarop u goed kunt lezen. Dit wordt de volgende maanden steeds makkelijker. Vergeet ook niet voldoende licht te gebruiken bij het lezen. Deze lenzen kunnen de eerste 3 maanden uitstraling rond lichtpunten geven. Na deze 3 maanden zullen de kringen zeer sterk verminderen. Na 6 maanden tot 1,5 jaar zullen ze zo goed als verdwenen of veel minder storend zijn. De oorzaak hiervan is dat de hersenen moeten wennen aan de nieuwe situatie van de ogen.
De operatie wordt terugbetaald door het ziekenfonds. Maar deze implantlens zelf, die 1.300 euro kost, wordt niet terugbetaald door het ziekenfonds noch door de hospitalisatieverzekering.
Het is in 10% van de gevallen mogelijk dat er voor kleine letters toch nog een leesbril gedragen moet worden. Het gebruik van deze leesbril is echter zeer beperkt (bv. voor zeer kleine druk, bij slechte verlichting of bij werken aan een computerscherm). Deze behandeling is blijvend. De implantlens heeft immers een vaste leescorrectie die niet verandert door de jaren heen.
3. Torische, plooibare implantlens
Voor een normale gezichtsscherpte moet het hoornvlies van onze ogen een gelijkmatige vorm (kromming) hebben in alle richtingen. Mensen met een astigmatisme (cilinderafwijking) hebben een hoornvlies dat in één richting meer gekromd is dan in de andere (zoals een rugbybal in vergelijking met een voetbal). Hierdoor ontstaat een vervormd beeld, te vergelijken met het beeld dat we zien in lachspiegels die voorwerpen heel groot, heel klein of heel dun laten lijken. Mensen met een astigmatisme (cilinderafwijking) zien zowel op een afstand als dichtbij minder goed. Het astigmatisme kan worden verholpen met een torische implantlens.
Maak een afspraak